Designteka

wydarzenia

WIDZIEĆ/WIEDZIEĆ

18.04.2011

WIDZIEĆ/WIEDZIEĆ to blisko czterdzieści tekstów stanowiących zwięzły przegląd teorii i historii dizajnu ostatnich stu lat. Książka ta to niezbędnik każdego projektanta i niewyczerpane źródło inspiracji. To nie jest kolejna książka z obrazkami. To eseje, apele i polemiki najważniejszych teoretyków i praktyków projektowania graficznego na świecie.

Jedyne, co może zirytować bardziej niż zapomnienie lub zignorowanie cię przez następne pokolenia, to przyglądanie się, jak powtarzają twoje głupie błędy – pisze Jeffery Keedy. Po raz pierwszy polscy czytelnicy mają okazję prześledzić gorące dyskusje towarzyszące kształtowaniu się nowoczesnego dizajnu. Dyskusje, które w swoim czasie odbiły się szerokim echem w projektowym świecie, do których powracają kolejne pokolenia dizajnerów i bez których znajomości trudno się obejść.

Czy typografia powinna być przezroczysta? Czy istnieje projektowanie ponadczasowe? Czy ornament to zbrodnia? Czym jest etyka w dizajnie? Legendarni autorzy – El Lissitzky, Jan Tschichold czy Paul Rand z jednej strony, zwariowani kalifornijscy postmoderniści spod znaku Emigre z drugiej – wybór autorów jest szeroki, wachlarz poglądów również. Jedna książka zawiera najważniejsze wątki i pytania, na które odpowiedzi szukali główni projektanci XX i XXI wieku i na które każdy projektant wcześniej lub później będzie musiał znaleźć odpowiedź.

Jeśli nie rozmawiamy o projektowaniu, jeśli o dizajnie nie piszemy, nie zgłębiamy go – skazujemy się na bezmyślne powielanie wzorów. Projektowanie jest pracą świadomą, wymagającą znajomości światowych nurtów. WIDZIEĆ/WIEDZIEĆ to antologia, która tę świadomość poszerza, zadaje pytania, inspiruje do szukania odpowiedzi i zmusza do zastanowienia nad istotą naszej pracy.

Najpierw rzeczy pierwsze 2000

Projektanci używają swoich umiejętności i wyobraźni, by sprzedawać ciastka dla psów, dizajnerską kawę, diamenty, detergenty, żel do włosów, papierosy, karty kredytowe, tenisówki, przyrządy do ćwiczenia pośladków, piwo light i wytrzymałe samochody kempingowe. Takie zlecenia zawsze robiło się dla pieniędzy, ale wielu projektantów grafików pozwoliło dziś na to, by ich działalność ograniczała się w znacznej mierze do komercji. I tak też świat postrzega dizajn. Zawodowy czas i energia są zużywane na produkcję popytu na rzeczy, które w najlepszym razie nie są nam potrzebne.

Wielu z nas zaczęło stopniowo czuć się coraz bardziej niekomfortowo z takim wizerunkiem dizajnu. Projektanci, którzy swoje wysiłki skupiają głównie na reklamie, marketingu i rozwoju marki, wspierają, a pośrednio sankcjonują otoczenie psychiczne tak nasycone komercyjnymi komunikatami, że zmienia ono sam sposób, w jaki obywatel-konsument mówi, myśli, czuje, odpowiada i reaguje. Do pewnego stopnia my wszyscy przyczyniamy się do powstania uproszczonego i niezwykle szkodliwego języka publicznego dyskursu.

Istnieją sprawy, które bardziej zasługują na to, by spożytkować na nie nasze umiejętności rozwiązywania problemów. Niespotykane dotąd kryzysy ekologiczne, społeczne i kulturalne domagają się naszej uwagi. Wiele zaangażowanych przedsięwzięć kulturalnych, kampanii społecznego marketingu, książek, czasopism, wystaw, narzędzi edukacyjnych, programów telewizyjnych, filmów, akcji charytatywnych i różnych działań z dziedziny projektowania informacji pilnie wymaga naszej pomocy i doradztwa.

Postulujemy, by odwrócić nasze piorytety na rzecz bardziej użytecznych, trwałych i demokratycznych form komunikacji – odejść od marketingu i skierować się w stronę odkrywania i produkcji nowego rodzaju sensu. Zakres debaty się kurczy; musi się poszerzać. Konsumeryzm nie ma konkurentów; powinien zmierzyć się z innymi podejściami wyrażonymi po części za pomocą języka wizualnego i innych narzędzi, jakimi dysponuje dizajn.

Tłum. Karolina Szymaniak i Adam Puchejda

Agata Szydłowska, Kartka papieru to pole bitwy. Kobiecy aktywizm graficzny i DIY

Tradycyjne przypisywanie kobietom twórczości związanej ze sferą domową, użytecznością i dekoracyjnością, podczas gdy mężczyźni mieliby się trudnić „prawdziwą sztuką”, powinno, w chwili narodzin nowoczesnego dizajnu opartego na seryjnej, zmechanizowanej produkcji, w pewnej mierze uprzywilejować projektantki. Carolyn Korsmeyer w historycznym studium uwikłania estetyki w dyskursy płci dużo miejsca poświęca podziałowi na sztuki piękne i rzemiosło, w ramach którego mieszczą się przedmioty tworzone na potrzeby domowe, służące celom praktycznym lub dekoracji – wykonywane głównie przez kobiety. W zachodniej myśli estetycznej triumfowało przekonanie, iż wytwór rzemieślniczy nie może należeć do domeny sztuki, ponieważ musi pełnić jakąś funkcję, co wiąże się z ograniczeniem wolności twórczej. Na korzyść tego podziału pracował także kolejny dualizm – a patriarchat bardzo dualizmy lubi – mianowicie przeciwstawienie „męskiego” ducha (twórczość artystyczna jako emanacja tego ducha) ciału i przyziemności, które utożsamiane były z kobiecością (użytkowość rzemiosła artystycznego).

Mimo tego podziału kobietom nie udało się jednak na pełnych prawach wkroczyć w świat produkcji przemysłowej i wolnego rynku. Sferą ich działalności pozostał dom, a zatem wciąż tradycyjne rękodzieło, rzemiosło i dekoracja – wszystko tworzone na „rynek wewnętrzny”, ku uciesze i pożytkowi najbliższych, a nie ku ocenie publicznej i wiecznej chwale – niczym kobiece amatorki gry na fortepianie i rysunku z powieści Jane Austen, które jednakowoż nigdy nie studiowały na akademiach i nie grały ani nie wystawiały publicznie. Zatem tradycyjny podział na dom / kobiecość i sferę publiczną / męskość nie został naruszony, gdyż dualizm sztuka vs. rzemiosło został zdominowany przez, jak widać, silniej zakorzeniony w kulturze podział na prywatne / publiczne, a także rękodzieło / technikę i produkcję przemysłową.

Książka WIDZIEĆ/WIEDZIEĆ od 20 kwietnia do kupienia na www.ksiegarnia.karakter.pl, a od przyszłego tygodnia — w księgarniach w całej Polsce! Zapraszamy do lektury!

{designteka.pl} objęła patronat nad książką!

Więcej na www.karakter.pl

Wizytówki

{designteka.pl}

{designteka.pl} to nowoczesny portal internetowy poświęcony wszystkiemu co związane z designem.

Piszemy o interesujących produktach, trendach, miejscach oraz wydarzeniach w polskim i światowym designie...

dowiedz się więcej

Twój artykuł w designtece

Chcesz opublikować ciekawy artykuł lub podzielić się z innymi ciekawym wydarzeniem?

dowiedz się więcej

Sugestie

{designteka.pl} to także Twoja strona!
Jeśli chciałbyś coś zasugerować
lub podzielić się z nami swoją opinią...

napisz do nas