Designteka

W czasie tegorocznych targów imm Cologne, już po raz piętnasty została przyznana prestiżowa nagroda Audi Mentor Prize by A&W. Tym razem nagrodę otrzymał polski architekt i designer Oskar Zięta. Nagroda ta przyznawana jest przez Designera Roku magazynu A&W dla najlepszego świeżego i unikatowego talentu w designie. W tym roku nominującym był japoński designer Tokujin Yoshioka. U

Uroczyste wręczenie nagrody odbyło się 16 stycznia 2011 w Kolonii.

Tokujin Yoshioka tak uzasadnia nominację Zięty do nagrody Audi Mentor Prize by A&W:

Eksperymentalne podejście i wartość innowacyjna w jego podejściu jest pochodną poszukiwania prostych form. Oskar Zięta zasłużył na tę nagrodę za kreatywność, która celuje w przyszłość.

W poprzednich latach zwycięzcami nagrody byli:

1997 Konstantin Grcic nominowany przez Achille Castiglioniego

1998 Snowcrash nominowani przez Ingo Maurera

1999 Radi Designers nominowani przez Philippe’a Starcka

2000 Netzwerk „Waschtag“ nominowani przez Paolę Navone

2001 Tokujin Yoshioka nominowany przez Rossa Lovegrove’a

2002 Jeffrey Bernett nominowany przez Antonio Citterio

2003 Jurgen Bey nominowany przez Ulfa Moritza

2004 Thomas Heatherwick nominowany przez Rona Arada

2005 Stefan Diez nominowany przez Richarda Sappera

2006 Masayo Ave nominowana przez Gaetano Pesce

2007 Antenna Design nominowani przez Konstantina Grcica

2008 Doshi Levien nominowani przez Toma Dixona

2009 Stephen Burks nominowany przez Alfredo Häberlego

2010 Julia Lohmann nominowana przez Front

2011 Oskar Zieta nominowany przez Tokujina Yoshiokę

Christian Labonte, szef design communication & strategy w Audi tak pisze o zdobywcy tegorocznej nagrody Audi Mentor Prize by A&W:

„Jesienią 2009 odwiedziłem prof. Hovestadta, który stoi na czele katedry CAAD na ETH w Zurychu, w celu wymiany doświadczeń zawodowych. W ciągu tego ekscytującego dla mnie dnia jedna osoba, pracująca nad swoimi badaniami, przykuła szczególnie moją uwagę: Oskar Zięta.

W imponujący sposób Oskar Zięta zademonstrował prostotę swojego pomysłu. Położył prefabrykowany arkusz stołka Plopp na dużym stole roboczym, podłączył przewód z powietrzem pod ciśnieniem do wentyla pożyczonego z samochodu i napompował czarną strukturę z dwóch arkuszy blachy jak materac. Pod stołem odezwał się kompresor, który można znaleźć w większości warsztatów samochodowych. Za pomocą kilku zmyślnych ruchów, nogi stołka zostały ustawione we właściwych pozycjach. Wyłączając wykończenie powierzchni, idealny stołek Plopp stał przede mną na biurku. Tak jak w projektowaniu samochodów, mamy do czynienia z trójwymiarową obróbką blach metalowych i tworzyw. Struktura, powierzchnia, kolor i funkcja grają nadrzędną rolę. Pomysł Zięty polega na zredukowaniu wydatków materiałowych i energetycznych oraz na szczególnie mądrym wykorzystaniu istniejących technik deformacji. Oskar Zięta demonstruje, że lekka konstrukcja może być atrakcyjna i że zrównoważony rozwój nie oznacza wyrzeczeń – wręcz przeciwnie. Designerzy Audi zawsze pozostają pod wrażeniem nowych dróg rozwoju, które zostały podjęte po raz pierwszy. Zwłaszcza jeśli w grę wchodzą inteligentne konstrukcje, wydajna produkcja i zmaksymalizowane emocje.”

O projektancie:

Oskar Zięta ukończył studia na wydziale architektury Politechniki Szczecińskiej w 2000 roku. Następnie otrzymał stypendium naukowe na ETH w Zurychu. Studia podyplomowe ukończył w 2002 roku w katedrze Computer Aided Architectural Design (CAAD) prowadzonej przez profesora Ludgera Hovestadta, gdzie rozwinął swoje umiejętności w projektowaniu sterowanym komputerowo i nowoczesnych technologiach produkcyjnych CNC.

Od 2003 roku Oskar rozpoczął pracę asystenta w katedrze CAAD pod kierunkiem profesora Ludgera Hovestadta. Głównym obszarem jego zainteresowań stało się zastosowanie maszyn sterowanych komputerowo przy obróbce blach stalowych w architekturze i designie.

Podczas badań prowadzonych na ETH, Oskar Zięta rozwinął różne metody podnoszenia efektywności technologii obróbki stali dla designu, architektury i konstrukcji. Między innymi, została wynaleziona technologia FiDU (Freie Innendruckumformung). FiDU to dopasowana metoda stabilizacji blachy, która w nowatorski sposób łączy stosowany na szeroką skalę materiał – blachę, z nowoczesnymi metodami obróbki.

W technologii FiDU, blacha deformowana jest przy użyciu ciśnienia wewnętrznego. Umożliwia to powstawanie ultralekkich konstrukcji, które transportowane są na płasko, a następnie deformowane/stabilizowane na miejscu, co obecnie jest jednym z głównych obszarów zainteresowań interdyscyplinarnego teamu Zieta Prozessdesign. Ważnym zagadnieniem jest również precyzja elementów, czyli tak zwana „kontrolowana utrata kontroli” podczas pompowania, która pozwala na efektywne powstawanie małych lub nawet one-of-a-kind serii dopasowanych elementów.

W 2007 roku powstały dwie firmy. Zieta Prozessdesign, założona w Szwajcarii, zajmuje się projektowaniem mebli i lekkich konstrukcji w nowych technologiach oraz produkcją sterowaną komputerowo, oraz Steelwerk Polska – firma produkcyjna zajmująca się obróbką blach.

W 2008 roku Oskar wprowadził swoje pierwsze produkty na rynek – stołek Plopp, za pośrednictwem duńskiej firmy HAY, oraz limitowaną wersję krzesła Chippensteel, w kooperacji z SZ-Designedition / MAGAZIN.com, a w 2009 rozpoczął samodzielną dystrybucję – zarówno stołka Plopp i krzesła Chippensteel, jak i nowych produktów, wchodzących w skład kolekcji. W skład sieci sprzedaży weszły liczne sklepy z designem na świecie oraz sklep internetowy Zieta Prozessdesign.

W 2010 roku studio Zieta Prozessdesign otworzyło swoje biuro we Wroclawiu. Zaspoły projektowe w Polsce i w Szwajcarii zajmują się badaniem technologii FIDU i wprowadzaniem nowych aplikacji. Systemy ultralekkich „konstrukcji”, w designie, architekturze i przestrzeniach publicznych, są remodelowane i przekształcane, aby uzyskac optymalną funkcje, ergonomię oraz wydajnośc produkcyjna. Praca polega na ciągłym podnoszeniu know-howu w instedyscyplinarnym teamie: architektow, designerów, artystów, ale również specjalistów od procesów produkcyjnych i materiałoznawstwa.

Instalacje przestrzenne i systemy ultra-lekkich konstrukcji, pokazywane na targach i festiwalach designu w 2010 roku, takie jak: Architonic Concept Space III, Blow&Roll czy system kości FiDU, łączą innowacyjne podejście do materiału – blachy oraz jego technologii produkcji, obróbki, transportu, połączeń, ukazując nowe możliwości wykorzystania form z FiDU jako dopasowaneych, efektywnych w produkcji i transporcie ultra-lekkich konstrukcji.

Oskar Zięta zdobył nagrodę Red Dot Design Award w 2008 roku, DMY Award for Innovation in production process w 2008 roku, “Dobry Wzor” w 2009, the German Design Council Prize w 2009, the forum aid award w 2009, “Schweizer Design Preis” w 2009 i technology Award – Materialica w 2009 roku.

Jego produkty są wystawiane, między innymi, w Badisches Landesmuseum Karlsruhe, Museum für Gestalltung w Zurychu, Pinakothek der Moderne w Monachium i w Centre Pompidou w Paryżu.

Źródło i zdjęcia: www.profundo.pl

Więcej na www.zieta.pl