Designteka

Nowy Dworzec Metropolitarny w Lublinie to centralny element wieloetapowego, kompleksowego przedsięwzięcia, jakim jest Zintegrowane Centrum Komunikacyjne powstające w stolicy województwa lubelskiego. Zlokalizowany w centralnej części miasta, razem z towarzyszącą infrastrukturą będzie węzłem komunikacyjnym łączącym transport miejski, regionalny i ogólnokrajowy. Będzie to także jeden z najbardziej ekologicznych tego typu obiektów w Polsce. Za projekt odpowiada uznana pracownia Tremend.

Jak przed kilkoma dniami oficjalnie poinformowali przedstawiciele Urzędu Miasta Lublin, wykonawca właśnie zakończył prace budowlane. Tym samym przystąpiono do procedury odbiorów budowlanych. Pierwsi pasażerowie będą mogli skorzystać z nowego Dworca Metropolitarnego z początkiem przyszłego roku.

Dworzec na miarę XXI wieku

Nowy Dworzec Metropolitarny w Lublinie powstaje w centralnej części miasta, w bezpośrednim sąsiedztwie zabytkowego, XIX-wiecznego budynku dworca PKP Lublin Główny. Sam Dworzec Metropolitarny to główny element koncepcji Zintegrowanego Centrum Komunikacji, czyli kompleksowego przedsięwzięcia infrastrukturalnego mającego połączyć transport metropolitarny, regionalny i ogólnokrajowy. Projekt musiał więc nie tylko zaproponować optymalne i jak najbardziej funkcjonalne sposoby zarządzania ruchem, ale też wpisać się w historyczny kontekst architektoniczny i urbanistyczny miejsca.

Zrealizowana koncepcja została opracowana przez architektów z uznanej polskiej pracowni Tremend, która w swoim portfolio m.in. projekt dworca Łódź Fabryczna. Autorzy koncepcji zaproponowali prostą, modernistyczną bryłę, która w zamyśle stanowi kontrast dla eklektycznej, historyzującej formy dworca PKP, a jednocześnie – za sprawą wyraźnie odmiennego języka architektonicznego – nie będąc dla niej konkurencją. Wyraz architektoniczny nadają charakterystyczne ażurowe filary, będące elementami stalowej konstrukcji dworca i zadaszenia peronów, które odgrywają także funkcję dekoracyjną. Ich linearne, nieco organiczne formy przypominać mogą pnącza winorośli – jeden z symboli Lublina – i sprawiają wrażenie lekkości całej struktury. W projekcie zastosowano takie materiały jak szkło czy stal szlachetna.

Razem z gmachem Dworca Metropolitarnego powstały także perony z przystankami dla miejskiej i regionalnej komunikacji kołowej, podziemny parking dla samochodów, miejsca postojowe dla taksówek oraz stojaki dla rowerów. W projekcie zaplanowano otwarty dla użytkowników dach z zielenią. W ramach przedsięwzięcia zmodernizowany zostanie też miejski plac z okolicznym terenem zielonym oraz powstanie nowy układ drogowy, który usprawni komunikację.

Projektowanie przyjazne środowisku

Od lat dla architektów z pracowni Tremend minimalizacja śladu klimatycznego stanowi priorytet, dlatego też Dworzec Metropolitarny w Lublinie został zaprojektowany jako jeden z najbardziej ekologicznych tego typu obiektów w Polsce. Projekt spełnia najwyższe standardy w zakresie zrównoważonego rozwoju. Struktura „box in box” („pudełko w pudełku”) i proekologiczne parametry szklanych elewacji zmniejszają zużycie energii. Beton, stanowiący jeden z głównych budulców, jest materiałem o niskiej emisyjności. Blisko trzysta metrów kwadratowych powierzchni zajmuje zewnętrzny ogród wertykalny. Zastosowanie systemu wody szarej pozwala na wykorzystanie deszczówki do spłukiwania toalet oraz utrzymania zieleni. Walor prośrodowiskowy mają też takie rozwiązania jak zastosowanie wentylacji z odzyskiem ciepła do 80 procent oraz naturalnego wietrzenia garażu podziemnego, czyli otwarcia w formie atrium wspierającego cyrkulację powietrza. W przestrzeniach, z których korzystać będą pasażerowie, zaprojektowano ogrzewanie i chłodzenie płaszczyznowe zasilane z kaskady pomp ciepła wykorzystujących 42 odwierty. Zadaszenie wiat przystankowych nad 43 kieszeniowymi stanowiskami autobusów stanowią przejrzyste panele szklane, w które wtopione zostały ogniwa fotowoltaiczne o podwójnej funkcji: zaciemniania dla ochrony przed słońcem oraz dostarczania energii potrzebnej do obsługi dworca. Efektywne wykorzystanie energii zapewnia sterowanie układami grzewczymi i wentylacyjnymi z funkcjami indywidualnego dostosowywania temperatur i automatyką czasową. Wyrazem mądrego gospodarowania prądem jest również ograniczenie iluminacji budynku i jego sąsiedztwa, a także wykorzystanie energooszczędnych źródeł światła. Natomiast ograniczeniu zanieczyszczenia powietrza służy zastosowanie antysmogowych płyt chodnikowych.

Projekt doceniony nie tylko w Polsce

Jeszcze przed oficjalnym oddaniem do użytku projekt pracowni Tremend został doceniony przez polską i międzynarodową społeczność architektów. W 2019 roku Dworzec Metropolitarny znalazł się na tak zwanej „krótkiej liście” nominowanych do nagrody World Building of The Year w kategorii Infrastruktura, przyznawanej w ramach World Architecture Festival. W 2020 roku zaś otrzymał prestiżową nagrodę Real Estate Impactor wręczaną przez redakcję dziennika „Rzeczpospolita” w kategorii Innowacyjne podejście do projektowania przestrzeni. W 2022 roku zdobył wyróżnienie w konkursie PLGBC Green Building Awards w kategorii Najlepszy projekt ekologiczny.

Informacje o projekcie:

Nazwa: Dworzec Metropolitarny / Zintegrowane Centrum Komunikacji
Lokalizacja: Lublin, Polska
Klient: Urząd Miasta Lublin
Architekt: Pracownia Tremend
Projekt: 2016
Realizacja: 2021-2023