Designteka

Fundacja SPOT.  zaprasza na KOLABORATORIUM. Popularyzacja współdziałania w kulturze.

KOLABORATORIUM // seminarium #2 / konsultując codzienność

data: 3 listopada (czwartek), godz. 17:00

prelegenci: Maciej Frąckowiak (Instytut Socjologii UAM)

Marta Żakowska (Instytut Kultury Polskiej UW)

Marta Olejnik (Instytut Socjologii UW)

Maciej Frąckowiak – Wprowadzenie

Marta Żakowska – Obiekty relacyjne w przestrzeniach publicznych. Wystąpienie poświęcone będzie prezentacji projektów Remiks (2010-2011) w kontekście roli, jaką pełnią różne elementy małej architektury w życiu społecznym miast oraz w badaniu potrzeb i problemów konkretnych okolic i społeczności lokalnych.

Marta Olejnik – Konsultacje społeczne – tylko proszę kulturalnie! Czym są konsultacje społeczne? Informowaniem, badaniem opinii, rozmawianiem czy współdecydowaniem? Do czego przydają się nam w działalności organizacji i instytucji z obszaru kultury? Jak mogą wyglądać konsultacje społeczne w obszarze kultury?

Po wystąpieniach przewidziana jest dyskusja.

„Konsultując codzienność” jest drugim spotkaniem z cyklu interdyscyplinarnych i międzynarodowych seminariów odbywających się w ramach projektu „Kolaboratorium. Popularyzacja współdziałania w kulturze”. Projekt ten poświęcony jest upowszechnieniu idei współpracy pomiędzy osobami pracującymi w obszarze kultury a osobami, które mają na aktywizacji społeczno-kulturowej skorzystać, oraz popularyzowaniu metod, które do tej współpracy prowadzą i czynią ją efektywną.

Spotkania adresujemy do liderów zmian, przedstawicieli instytucji publicznych, organizacji pozarządowych, naukowców, animatorów i członków społeczności lokalnych zainteresowanych szerokorozumianą aktywizacją społeczną i kulturową.

Kolejne seminaria poświęcone będą takim metodom partycypacji, jak m.in.: fotografia uczestnicząca, historia mówiona czy co-design. W charakterze prelegentów wystąpią Thomas Binder, Claudia Mitchell, Bryan Bell, Tomek Rygalik, Piotr Filipkowski, Laszlo Kurti, i inni.

Maciej Frąckowiak – socjolog, zainteresowany obrazem jako narzędziem badań i zmiany relacji społecznych. W Instytucie socjologii UAM przygotowuje doktorat poświęcony interwencji socjologicznej. Uczestnik projektu „Niewidzialne miasto” oraz jeden z koordynatorów projektu „Kolaboratorium. Popularyzacja współdziałania w kulturze”.

Marta Olejnik, doktorantka w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. Współtwórczyni Fundacji Pole Dialogu. Działa na rzecz budowania dialogu społecznego i promowania wysokich standardów konsultacji społecznych. Współpracuje z Towarzystwem Inicjatyw Twórczych „ę” przy kolejnych projektach z serii „Zoom na domy kultury”. W minionych trzech latach zaangażowana w aktywizowanie postaw obywatelskich w ramach projektu Instytutu Socjologii UW „Wiem jak jest”. Jest wielką orędowniczką wykorzystywania wiedzy i metod socjologicznych w kreowaniu procesów społecznych.

Marta Żakowska, ur. 1986, kulturoznawczyni, tegoroczna absolwentka Instytutu Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego, związana z Instytutem Badań Przestrzeni Publicznej w Warszawie. Autorka kilku projektów w przestrzeniach publicznych miast polskich, w tym projektu społecznościowego Remiks Śródki, poprowadzonego w ramach Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Malta 2011.

KOLABORATORIUM. Popularyzacja współdziałania w kulturze

Współczesne tendencje demokratyzacji i upodmiotowienia sprawiają, że ludzie nie są już bierni wobec szerszych mechanizmów społecznych, a stali się aktywnymi aktorami życia zbiorowego chcącymi mieć coraz większy wpływ na jego kształt. Wszystkie więc próby wyrównywania szans i rozwiązywania problemów społecznych, także te wykorzystujące sztukę czy ogólnie kulturę, nie biorące pod uwagę tej zmiany, mają ograniczoną efektywność. Z tego powodu jakiekolwiek planowanie kulturowego upodmiotowienia musi uwzględniać zastępowanie kultury eksperckiej przez kulturę partycypacji. W praktyce oznacza to przyjęcie współpracy jako podstawowej zasady organizującej proces planowania, przeprowadzania i ewaluacji przedsięwzięć społeczno-artystycznych.

Kolaboratorium to projekt, który stara się odpowiedzieć na wskazane wyżej przemiany. Jego celem jest zatem zwiększenie stopnia upodmiotowienia uczestników kultury poprzez, po pierwsze, popularyzację wśród projektujących przedsięwzięcia społeczno-artystyczne postawy rzecznika / translatora, którego zadaniem jest pomoc w artykulacji oraz godzeniu różnorodnych, często sprzecznych ze sobą doświadczeń i oczekiwań osób mających na projektowanej zmianie skorzystać, oraz, po drugie, edukację przedstawicieli instytucji publicznej, organizacji pozarządowych, animatorów kultury, a także liderów i członków społeczności lokalnych w zakresie realizacji projektów mających na celu aktywizację i upodmiotowienie uczestników kultury z wykorzystaniem metod współpracy. Takie rozumienie aktywizacji kulturowej dowiodło swojej skuteczności w projektach realizowanych na tak różnych obszarach jak: sztuka publiczna, dizajn, architektura, praca socjalna, socjologia stosowana czy animacja kulturowa. Przykłady takich przedsięwzięć pojawiają się jednak głównie w krajach anglosaskich, w których procesy demokratyzacji i upodmiotowienia zachodziły wcześniej niż w Polsce. U nas podobne próby opóźnia nie tyle niski poziom „zaangażowania obywatelskiego”, co raczej brak przestrzeni otwartej dyskusji oraz dobrych metod popularyzacji refleksji naukowej dotyczącej kulturowej partycypacji. Częściowe przynajmniej wypełnienie tej luki pozostaje głównym zadaniem projektu. Służyć mu będzie stworzenie interaktywnej, międzynarodowej oraz interdyscyplinarnej platformy wymiany doświadczeń pomiędzy podmiotami zainteresowanymi projektami aktywizacji kulturowej opartej na współdziałaniu.

Projekt Kolaboratorium składa się z trzech etapów. Pierwsze dwa etapy (tj. strona www oraz cykl otwartych seminariów, wykładów i dyskusji) stworzą podstawę wymiany doświadczeń pomiędzy podmiotami zaangażowanymi w projekt oraz narzędzie popularyzacji idei partycypacji. Trzeci etap będzie się koncentrował na komunikowaniu wyników projektu, w tym na upowszechnieniu świadomości, że aktywna współpraca z osobami, które mają na aktywizacji skorzystać, jest kluczowym warunkiem jej sukcesu oraz na popularyzacji narzędzi, które mają do takiej współpracy prowadzić i czynić ją efektywną.

Początkowo projekt będzie rozwijał się wokół rozbudowanej strony www, która będzie się rozrastała wraz z jego realizacją. Będzie ona zawierała nie tylko materiały z realizacji kolejnych działań, ale także odwołania w postaci linków do najciekawszych projektów animacyjnych realizowanych w zachodnim i rodzimym kontekście, słowniczek podstawowych pojęć, katalog narzędzi oraz wskazówki bibliograficzne, służące jako poręczna biblioteka zasobów wszystkim zainteresowanym prowadzeniem i edukacją w zakresie aktywizacji opartej na współdziałaniu. Aby wzmocnić aspekt edukacyjny projektu zamierzamy wykorzystać stronę www również jako archiwum projektu, które oprócz jego zaplecza teoretycznego, stanie się wirtualną przestrzenią prezentacji poglądów ludzi zainteresowanych zjawiskiem partycypacji. Mamy nadzieję, że opinie i treści tworzone przez uczestników seminariów i dyskusji, a także użytkowników strony, będą stanowiły znaczną część jej zawartości.

W pierwszej jednak kolejności strona www będzie zawierała odpowiedzi na kwestionariusz, który zamierzamy rozesłać polskim oraz zagranicznym teoretykom i praktykom, którzy od wielu lat zajmują się popularyzacją, planowaniem i realizacją projektów aktywizacji kulturowej. W ten sposób chcielibyśmy zidentyfikować obszary, w których partycypacja postrzegana jest jako warunek skuteczności projektu; opisać tradycję, przemiany i uzasadnienia, które doprowadziły do upowszechnienia takiego sposobu myślenia; wskazać narzędzia tworzące warunki pożądanej współpracy oraz projekty, w których się ich używa, a także problemy wiążące się z planowaniem i wprowadzaniem zmiany opartej na współpracy, a także potencjalne sposoby ich rozwiązywania.

Opracowanie wyników odpowiedzi na kwestionariusz będzie punktem wyjścia kolejnego etapu projektu, czyli cyklu otwartych seminariów, wykładów i dyskusji (w okresie lipiec-listopad 2011) prowadzonych przez zagranicznych i polskich praktyków wykorzystujących metodę współpracy, które będą skierowane do liderów zmian, przedstawicieli instytucji publicznych, organizacji pozarządowych, animatorów i członków społeczności lokalnych z różnych kategorii wiekowych i społecznych. Seminaria będą składać się z dwóch wykładów połączonych z dyskusją, w taki sposób, aby refleksje teoretyczną łączyć z poznaniem najciekawszych projektów, jak i wykorzystywanych w czasie ich realizacji narzędzi. Wideorelacje z poszczególnych seminariów będą dodatkowo archiwizowane i udostępniane wszystkim zainteresowanym na stronie www projektu.

Ostatnia, trzecia część projektu, ma za zadanie upowszechnienie idei Kolaboratorium oraz kulturowej partycypacji poprzez publikację i promocję dwujęzycznego wydawnictwa. Będzie się ono składać z wybranych odpowiedzi na kwestionariusz, artykułów będących rozwinięciem tez prezentowanych podczas seminariów, glosariusza najpopularniejszych narzędzi wykorzystywanych we współczesnych projektach upodmiotawiających poprzez współdziałanie w kulturze, oraz z eksperckich komentarzy do projektu. Wszystkie drukowane egzemplarze książki planujemy rozesłać do wybranych (polskich i zagranicznych) instytucji publicznych oraz organizacji pozarządowych, a jej cyfrową wersję chcemy udostępnić w Internecie.

KOLABORATORIUM – Popularyzacja współdziałania w kulturze

organizator: Fundacja SPOT.

współpraca: Instytut Socjologii Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu

Więcej informacji: www.kolaboratorium.pl oraz www.spot.poznan.pl