Designteka

PGR albo Projektowanie GRaficzne w Polsce – czyli jak polscy projektanci radzą sobie z wszechobecną siermiężnością? Na trzystu stronach autorzy – Jacek Mrowczyk i Michał Warda – opisują historię poszczególnych dziedzin projektowania w Polsce i analizują ich obecną kondycję. Przedstawiają również najciekawsze ich zdaniem przykłady polskiego projektowania graficznego ostatniej dekady: książka zawiera kilkaset ilustracji – plakatów, opakowań, prac z dziedziny grafiki wydawniczej, nowych mediów, identyfikacji wizualnej oraz pogranicza dizajnu.

PGR to album, który odkrywa olbrzymi potencjał polskich twórców. To również publikacja stanowiąca krytyczne podsumowanie najnowszej historii polskiego projektowania. Mamy nadzieję, że da początek dyskusji o jego rzeczywistej roli i wartości: o dizajnie warto rozmawiać i warto się o niego spierać.

O książce

Przed niniejszą publikacją stoi zadanie bodaj najtrudniejsze z możliwych – przywilej bycia pierwszą tego typu pozycją w Polsce wymusza choćby próbę podsumowania i uporządkowania dotychczasowej wiedzy, potocznych, często powierzchownych opinii, w końcu uprzedzeń i krzywdzących posądzeń.
(ze Wstępu)

Sześć rozdziałów, ponad stu projektantów, kilkaset ilustracji: wszystko to składa się na obraz współczesnego polskiego projektowania graficznego. Autorzy – Jacek Mrowczyk i Michał Warda postawili sobie ambitne zadanie: bez lukru, ale i bez czarnowidztwa opisać, jak się rzeczy mają, przedstawić najlepszych ich zdaniem polskich dizajnerów po 2000 roku. PGR to po pierwsze przegląd dokonań rodzimych twórców, a po drugie punkt wyjścia do rozmowy, dyskusji (a czasem pewnie i sporu) o wartości polskiego projektowania graficznego.

Do tej pory w masowej świadomości Polaków jedynie plakat był jako tako rozpoznawalny – słynna „polska szkoła plakatu” stała się hasłem, którego na ogół nie zgłębiamy, ale które budzi pewną niejasną dumę. Autorzy PGR-u udowadniają, że również w innych dziedzinach projektowania graficznego polscy twórcy mają istotne osiągnięcia. Wszystkie przedstawione w książce projekty zostały wdrożone do realizacji, w większości dla polskich klientów. Jest nieźle – chciałoby się powiedzieć, przeglądając tę książkę: na każdej spośród trzystu stron widać fajerwerki pomysłowości, rzemieślniczego i artystycznego kunsztu. Jest nieźle, ale z drugiej strony – czy trzysta stron podsumowania to naprawdę tak dużo w kontekście dekady?

W każdym rozdziale autorzy opisują historię i współczesny kontekst projektowania w obrębie danej dziedziny, często przy tym odwołują się do zachodnich krytyków dizajnu. To znamienne, że niewielu właściwie jest w Polsce autorów, którzy systematycznie i metodycznie analizują zjawiska z dziedziny projektowania. Tym bardziej chcielibyśmy, żeby PGR stanowił punkt wyjścia do dyskusji, która spowoduje, że polskie projektowanie graficzne, albo szerzej: polski dizajn wypracuje wreszcie własny język i na dobre pojawią się jego kompetentni i czynni krytycy.

Polski rynek grafiki użytkowej jest dziś miejscem dynamicznych zmian. Niezbędna jest więc projektantom krytyka zawodu porównująca ich osiągnięcia ze światowymi. Książka Mrowczyka i Wardy potrzebna jest polskiemu projektowaniu tak jak nerki zdrowemu organizmowi.
Krzysztof Lenk, profesor Rhode Island School of Design, USA

Z pewnością pojawią się inne opracowania tematu, w inny sposób rozkładające akcenty; autorzy dołożyli jednak wszelkich starań, żeby ich ogląd sytuacji był w miarę możliwości wyczerpujący i staranny. Liczymy jednak na kolejne publikacje, głosy, a nawet polemiki – spotkania autorskie, które odbędą się w 2010 roku, będą okazją do rozmaitych rozmów i zderzania poglądów.

O autorach

Jacek Mrowczyk [ur. 1972]. Projektant grafiki użytkowej, absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Współtwórca i redaktor ogólnopolskiego kwartalnika projektowego „2+3D grafika plus produkt”. Autor artykułów na temat projektowania graficznego oraz Niewielkiego słownika typograficznego (wyd. słowo/obraz terytoria, 2007).

Michał Warda [ur. 1974]. Historyk i krytyk dizajnu, muzealnik, absolwent Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Autor kilkudziesięciu artykułów i wielu wystaw poświęconych projektowaniu graficznemu. W latach 1999–2006 pracownik Muzeum Plakatu w Wilanowie. Współtwórca i członek honorowy Stowarzyszenia Twórców Grafiki Użytkowej. Od 2007 roku zajmuje się konsultacjami projektowymi. Właściciel studia Ale.

Książka została wydana przez:

Wydawnictwo Karakter, Kraków 2010, www.karakter.pl

Strona internetowa książki

Na stronie internetowej książki pgrdizajn.pl, oprócz szczegółowych informacji o publikacji, znajdują się również wiadomości dotyczące najbliższych spotkań autorskich oraz indeks zawierający krótkie informacje biograficzne dotyczące twórców, których prace zamieszczono w książce oraz odnośniki do ich stron internetowych.

Zdjęcia: Kuba Sowiński

Źródło: pgrdizajn.pl