Designteka

Jarmark Jagielloński

Lublin, 15-17 sierpnia 2014 r.

Olbrzymia złota kura przemierzająca wąskie uliczki Starego Miasta, kolorowe stragany kuszące rękodzielniczymi cudeńkami, gry i zabawy dla najmłodszych, zajęcia warsztatowe, kino z muzyką na żywo, koncerty i wieczorne potańcówki – to tylko niektóre z atrakcji odbywającego się w dniach 15-17 sierpnia Jarmarku Jagiellońskiego w Lublinie.

Wydarzenie umiejscowione jest w sercu Lublina, na Starym Mieście, a uliczki pamiętające dawne jarmarki i renesansowe kamienice są architektoniczną pamiątką po atmosferze tamtych lat. Odbywający się pośród tej magicznej atmosfery Jarmark jest więc wydarzeniem kameralnym i światowym zarazem. Rokrocznie z tej okazji do Lublina przyjeżdża około 250 twórców z Polski, Ukrainy, Białorusi, Litwy czy Słowacji. Wielu z nich kontynuuje wielopokoleniowe tradycje rzemieślnicze. Prezentują oryginalne rękodzieło, tradycyjne wyroby, produkty unikalne, wykonane z wielką starannością. Z pasją opowiadają o swojej pracy. Przechadzka po Jarmarku niewiele wspólnego ma więc ze zwykłymi zakupami – tu smakuje się każdą chwilę, słucha barwnych opowieści i chłonie atmosferę wydarzenia wszystkimi zmysłami.

Podczas Jarmarku Jagiellońskiego swoje rękodzieło zaprezentują m. in.: 

ALEKSANDER BIELAK (POLSKA) – plecionkarstwo / korzeń sosny

Pan Aleksander Bielak jako jedyny na Jarmarku Jagiellońskim wyplata koszyki z korzenia sosnowego. Wyplatać nauczył się od dziadka i ojca. Pochodzi ze Zdzisławic, wsi sąsiadującej z osławioną przez zespół „Jarzębina” Kocudzą. W roku 2013 otrzymał nagrodę w Konkursie na „Twórcę Jarmarku Jagiellońskiego”.

OLEKSANDR BRYNDIKOV (UKRAINA) – drzeworyty

Pan Oleksandr to młody lwowski artysta, wykonujący tradycyjne drzeworyty o tematyce religijnej, głównie z postaciami świętych. Odbitki drzeworytnicze koloruje, a ramy swoich prac pięknie zdobi. Działalnością artystyczną zajmuje się blisko 10 lat. Pracuje w Muzeum Narodowym im. A. Szeptyckiego we Lwowie. W 2012 roku otrzymał Nagrodę Ministra Kultury Ukrainy. Brał udział w wystawach we Lwowie i Kijowie, a także w licznych jarmarkach w kraju i zagranicą. Otrzymał Nagrodę w konkursie „Twórca Jarmarku Jagiellońskiego 2013”.

JŪRATĖ GUDŽIUVIENĖ I ČESLOVAS GUDŽIUS (LITWA) – garncarstwo

Małżeństwo garncarzy z Kowna ceramiką zajmuje się od 1985 roku. Wiedzę na temat garncarstwa zdobywali w szkole artystycznej, a także z literatury, zbiorów muzealnych, w trakcie warsztatów i seminariów twórczych. Są członkami Litewskiego Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Wśród ich prac dominują naczynia o tradycyjnych formach i zdobieniach. Są to niejednokrotnie bardzo drobiazgowe, wykonane z ogromną dbałością wzory. Obok pięknie zdobionych, szkliwionych naczyń tworzą także siwaki. W 2013 r. brali udział w Międzynarodowym Plenerze Garncarskim w Czarnej Wsi Kościelnej, która jest ważnym punktem na garncarskiej mapie Polski, kolebką ceramiki siwej.

NATALIYA HRYTSKO (BIAŁORUŚ) – ceramika, tradycyjna lalka

Pani Natalia mieszka w Brześciu. Twórczością ludową zajmuje się od najmłodszych lat. Po ukończeniu szkoły plastycznej studiowała na Akademii Sztuk Pięknych w Mińsku, a także we Wrocławiu. Zajmuje się garncarstwem, tworzy różne ozdoby ceramiczne, szyje też przepiękne lalki. Wykonane z niezwykłą dbałością, ubrane są w tradycyjne białoruskie stroje ludowe, najczęściej w strój prużański. Pani Natalia jest uczestniczką licznych konkursów, jarmarków i wystaw. Jej prace prezentowane były na wielu wystawach w Białorusi oraz poza jej granicami, także na wystawie tradycyjnych zabawek „Przyjaciele bujanego konika”, która miała miejsce w trakcie Jarmarku Jagiellońskiego 2013. W tym samym roku artystka otrzymała wyróżnienie w konkursie na „Twórcę Jarmarku”.

LUCYNA KĘDZIERKSA (POLSKA) – tkanina dwuosnowowa

Pani Lucyna tkactwem dwuosnowowym zajmuje się od 17 roku życia. Jest to tradycja rodzinna przekazana przez babcię i mamę. Od 1985 roku jest członkiem Stowarzyszenia Twórców Ludowych. W latach 2004-2009 pełniła funkcję z-cy prezesa Oddziału Białostockiego STL. Obok tradycyjnych wzorów mazurskich czy rajskich drzew pani Lucyna tworzy wspaniałe kompozycje o tematyce zaczerpniętej z gospodarstwa domowego, a także nawiązującej do obrzędowości. Pani Lucyna jest laureatką wielu konkursów, m.in. na tkaninę dwuosnowową, organizowanego przez Gminny Ośrodek Kultury, Sportu i Turystyki w Janowie. Jej prace wystawiane były w muzeach w Białymstoku, Lublinie, Toruniu, Warszawie, Krakowie. Zdobią także wiele kolekcji prywatnych.

ALONA KICHKINA (UKRAINA) – tradycyjne malarstwo zdobnicze

Pani Alona pochodzi z Charkowa. Od kilku lat zajmuje się tradycyjnym dekoracyjnym malarstwem ludowym, zwanym petrykivs’kym. Pięknymi ornamentami pokrywa talerze, tace, a także okolicznościowe kartki. Sztuki dekoracyjnego malarstwa uczyła się u wybitnej twórczyni Tamary Vakulenko.

MAREK KOVAĽ (SŁOWACJA) – garncarstwo

Zajmujący się garncarstwem Pan Marek Koval’ pochodzi z okolic Bardejova. Tworzy przepiękne, ręcznie zdobione naczynia: dzbany, miski, garnuszki, a przede wszystkim talerze z charakterystycznym dla Bardejova i okolic niezwykle uroczym motywem ptaszka. Motyw ten był znakiem rozpoznawczym rodziny Frankovič, najznamienitszego rodu garncarskiego Bardejova i na stałe wszedł w kanon tradycyjnych wzorów. Pan Marek ceramiką zajmuje się od 1990 roku, garncarstwa uczył się w Bańskiej Bystrzycy. Obok tradycyjnych wzorów wykonuje także prace autorskie, wszystkie glazurowane i ręcznie zdobione.

TATSIANA KUDRAVETS (BIAŁORUŚ) – plecionkarstwo / słoma

Pani Tatsiana pochodzi z Soligorska na Białorusi, zajmuje się plecionkarstwem ze słomy i kukurydzianych liści. Podstawy tego rzemiosła zdobyła w szkole i wciąż rozwija swoje umiejętności. Jej prace wykonane są z niezwykłą precyzją, drobiazgowością, dbałością estetyczną. Pani Tatsiana plecie przepiękne nakrycia głowy, ozdoby choinkowe, kwiaty, tworzy lalki i laleczki, także z kukurydzianych liści. Od roku 2002 jest członkiem Białoruskiego Związku Mistrzów Twórczości Ludowej. Uczestniczyła wielu międzynarodowych wystawach, m.in na Litwie, Ukrainie, we Francji, jarmarkach i konkursach.

VITALIUS STRIUOGAITIS (LITWA) – bednarstwo

Pan Vitalius wyrobem drewnianych łyżek, misek i beczek zajmuje się od 1992 r. Jest członkiem Lietuvos tautodailininkų sąjunga (Związku Twórców Ludowych), czołowej organizacji skupiającej twórców reprezentujących poszczególne dziedziny ludowego rzemiosła Litwy. W roku 2013 został nagrodzony w Konkursie na Twórcę Jarmarku Jagiellońskiego.

 

Jarmark Jagielloński jest miejscem krzyżowania się szlaków handlowych, ale też kulturalnych. 

Tegoroczna, ósma już edycja wydarzenia odwołującego się do XV i XVI-wiecznej tradycji jarmarków kupieckich jak co roku obfitować będzie nie tylko w kolorowe stragany, ale także liczne atrakcje kulturalne, a zróżnicowany program z pewnością przypadnie do gustu najbardziej wymagającym odbiorcom. Na uczestników czekają gry i zabawy dla dzieci, warsztaty sztuki ludowej dla tych, którzy pragną nabyć nowych, przydatnych umiejętności czy słynne już potańcówki na świeżym powietrzu, podczas których można bawić się do białego rana. Usłyszymy barwne opowieści, zobaczymy liczne spektakle, wystawy i koncerty muzyki tradycyjnej i folkowej, a także obejrzymy filmy z muzyką na żywo.

 

W programie Jarmarku Jagiellońskiego 2014 znajdą się m.in.:

MUZYKA – muzyczna odsłona festiwalu to między innymi występ zespołu Lautari z Projektem Vol.67, nawiązującym do wielkiego dzieła zbiorów etnograficznych Oskara Kolberga. Grupa eksploruje dziedzictwo muzyki tradycyjnej, korzystając jednocześnie ze współczesnego brzmienia. Usłyszymy Karolinę Cichą i Spółkę w projekcie Wieloma Językami, która w swojej twórczości wykorzystuje doświadczenia związane z muzyką etniczną, archaiczną i rockową. W programie muzycznym wystąpi też zespół Burdon, jedna z najbardziej znanych ukraińskich grup folkowych. W przestrzeni Starego Miasta nie zabraknie rytmów tradycyjnej muzyki, która z pewnością wypełni place, uliczki, bramy i zaułki.

KINO JARMARKOWE – uczestnicy Jarmarku Jagiellońskiego będą mogli skorzystać z niepowtarzalnej okazji obejrzenia filmu „Jánošík 21” z 1921 roku w reżyserii Jaroslava Jerry’ego Siakeľa. To mało znany obraz o dobrze nam znanej postaci góralskiego bohatera. Jest to również pierwszy długometrażowy film słowacki. Kolejna filmowa perełka to „Szczęście” – film w reżyserii Aleksandra Miedwiedkina z 1932 r. Z racji antybolszewickiej wymowy przez 40 lat był zakazany i objęty cenzurą. Kwartet Jorgi uświetni projekcje muzyką graną na żywo.

SPEKTAKLE I OPOWIEŚCI – w „Legendy Dawnego Miasta” wprowadzą nas aktorzy z jednej z najlepszych grup impro w Lublinie – No Potatoes. Dzięki „Opowieściom Jarmarcznym” usłyszymy historie, którymi niegdyś żyli goście karczm i targowisk. Poprzez spektakl „Muzykanci Tralalanci” oraz utwory Lutosławskiego dla dzieci, mali słuchacze wejdą do Krainy Dźwięków Przeróżnych. Do najmłodszych adresowane jest także spotkanie z Teatrzykiem Słuchaj Uchem, gdzie uczestnicy poznają dawne piosenki, zabawy, zagadki, wyliczanki, tańce i baśnie.

WYSTAWY – podczas Jarmarku Jagiellońskiego będziemy mogli sprawdzić, jakie różnice są między wycinanką kurpiowską a łowicką dzięki wystawie zorganizowanej przez Stowarzyszenie Twórców Ludowych. Zobaczymy fotograficzną historię Tatarów Krymskich, a poprzez rzeźby, malarstwo i przedmioty obrzędowe zgromadzone w Muzeum Lubelskim poczujemy emocje, jakie towarzyszyły niegdyś młodym parom przed weselem. Ciekawym wydarzeniem będzie również wystawa prac Bereniki Kowalskiej „Zapomniane Obrzędy Ludowe”.

WARSZTATY I SPOTKANIA – mali i duzi będą mogli wziąć udział w warsztatach z malowania na szkle czy robienia kwiatów z bibuły. Panie nauczą się śpiewać tradycyjne pieśni weselne z regionu lubelskiego, a wszyscy chętni niezależnie od wieku czy płci tańczyć w korowodzie, parze czy gromadzie. Podczas Jarmarku odbędą się także Letnia Szkoła Wycinankarstwa, warsztaty szycia czapek gamerek, plastyki zdobionej, zielarskie czy plecionkarskie, a młodzi muzycy będą mogli sprawdzić swoich sił w Jarmarkowej Orkiestrze. Na wybrane warsztaty obowiązują zapisy pod nr 81 533 08 18 od poniedziałku do piątku, w godzinach od 10:00 do 16:00.

PODWÓRKO JARMARKOWE – błonia pod Zamkiem tradycyjnie już zamienią się w plac gier i zabaw, przestrzeń dla dzieci, rodziców i dziadków. Ponownie rozstawiona zostanie tam Yurta Nomadów Kultury, w której odnajdziecie historie, melodie i opowieści z różnych stron świata. Kto nie pamięta zasad gry w kapsle, gumę czy ilości podrzucanych haceli niech pojawi się koniecznie. Dzieci będą mogły spróbować swoich sił także w boulach, mega bierkach, czy Jendze XXL.

Na wszystkie wydarzenia wstęp wolny.

Pełny program Jarmarku Jagiellońskiego można znaleźć na stronie www.jarmarkjagiellonski.pl Organizatorem imprezy są Warsztaty Kultury w Lublinie oraz Miasto Lublin.

Partnerzy: PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. Oddział Elektrociepłownia Lublin Wrotków, Stowarzyszenie Twórców Ludowych, Fundacja Kultura Enter, Klasztor OO. Dominikanów w Lublinie, Unia Szlaków Zachód-Wschód, Muzeum Lubelskie, Ośrodek Praktyk Teatralnych Gardzienice, LROT, Slovak Film Institute oraz Ústredie ľudovej umeleckej výroby.

Patroni medialni: Polskie Radio Program Drugi, TVP 2, TVP Lublin, Radio Lublin, Gazeta Wyborcza, O.pl, nocowanie.pl, designteka.pl, historia.org.pl, kulturaludowa.pl, serpent.pl, muzykatradycyjna.pl, maliturysci.pl

Patronat honorowy nad projektem objął Prezydent Miasta Lublin Pan Krzysztof Żuk. Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

 

Kontakt dla mediów:

Paulina Skipirzepa

Specjalistka ds. promocji

Warsztaty Kultury w Lublinie

e-mail: p.skipirzepa@warsztatykultury.pl

tel.: +48 81 466 59 08

mobile: + 48 607 755 595