Designteka

Nowo otwarty Dworzec Lublin, zaprojektowany przez architektów z pracowni Tremend, utożsamia współczesne rozumienie architektury, łącząc nowoczesne rozwiązania i technologie z dbałością o środowisko oraz potrzeby mieszkańców. Nic dziwnego, że tak szybko zyskał miano jednego z najefektowniejszych dworców w Polsce.

Od stycznia 2024 roku wszyscy odwiedzający Lublin, a także lokalni pasażerowie mogą korzystać z nowego Dworca Metropolitalnego. To nie tylko przykład udanego projektu, który sprzyja poprawie infrastruktury miejskiej i wpisuje się w potrzeby mieszkańców regionu. To również dowód, że zrównoważony rozwój jest przyszłością architektury i polskich miast.

Wiele funkcji w jednym miejscu

Nowy dworzec integruje w jednym miejscu różne rodzaje transportu – dalekobieżną i lokalną komunikację autobusową, trolejbusowy transport miejski, transport kolejowy, ruch rowerowy, taxi. Dzięki temu porządkuje przestrzeń komunikacyjną miasta, a pasażerom zapewnia wygodę.

Architekci zdecydowali się na prostą modernistyczną bryłę. Jedynym elementem dekoracyjnym, za to bardzo charakterystycznym, są ażurowe filary będące częścią stalowej konstrukcji dworca i zadaszenia peronów. Utrzymany w wyraźnie odmiennym stylu architektonicznym budynek kontrastuje ze znajdującym się nieopodal zabytkowym XIX-wiecznym dworcem autobusowym, lecz go nie przytłacza, tworząc swoisty architektoniczny dialog między tradycją a współczesnością miasta.

Funkcjonalność i ekologia

Projektanci Zintegrowanego Centrum Komunikacyjnego Lublin położyli duży nacisk nie tylko na jego funkcjonalność, ale też sięgnęli po rozwiązania wpisujące się w ideę zrównoważonego rozwoju. Zadbali o zminimalizowanie wpływu inwestycji na środowisko i w przemyślany sposób wykorzystali zasoby odnawialne.

„Nasz projekt to symbol przemiany miasta oraz wyraz troski o naszą wspólną przyszłość. Zaproponowane przez nas rozwiązanie opiera się na równowadze pomiędzy poszczególnymi, kluczowymi elementami: funkcjonalnością dla użytkowników, impulsem dla rewitalizacji tej części miasta oraz zastosowaniu technologii w myśl zrównoważonego rozwoju na wielu różnych poziomach” – tłumaczy architektka Magdalena Federowicz-Boule, główna projektantka Dworca Lublin, prezeska pracowni Tremend, a także jurorka w uznanych konkursach architektonicznych jak Konkurs Geberit „Projekt Łazienki”, Saint-Gobain Glass Design Award czy międzynarodowy konkurs Paradyż Designers.

Zastosowanie struktury architektonicznej typu „box in box” – gdzie większa, zewnętrzna bryła kryje w sobie drugą, mniejszą – pozwoliło zredukować koszty ogrzewania, gdyż bezpośrednio ogrzewana jest wyłącznie część wewnętrzna. By zoptymalizować działanie systemu grzewczego, użyto energooszczędnych pomp gruntowych i rekuperacji z odzyskiem ciepła. Poszczególne układy grzewcze i wentylacyjne posiadają funkcje indywidualnego dostosowania temperatury i automatykę czasową. Poza tym na szczycie wiat przystankowych znalazły się panele fotowoltaiczne, które dostarczają prądu niezbędnego do funkcjonowania dworca. Nie można też zapomnieć o energooszczędnych źródłach światła. W ten sposób projektanci z pracowni Tremend znacznie ograniczyli ślad węglowy towarzyszący użytkowaniu budynku.

Ale na tym nie kończy się lista zastosowanych prośrodowiskowych rozwiązań. Architekturę lubelskiego dworca można bowiem uznać za „zieloną” w dosłownym znaczeniu tego słowa, gdyż projektanci zastosowali w jego konstrukcji elementy bioaktywne. Na ścianie zewnętrznej budynku powstał bowiem ogród wertykalny o powierzchni prawie 300 m2, zaś na dachu – „podniebny skwer” w postaci dachu użytkowego z bujną zielenią. Zresztą na otaczających dworzec placach również nie brakuje drzew i krzewów. Co ciekawe, do utrzymania zieleni (podobnie jak do spłukiwania toalet) wykorzystywany jest tzw. system szarej wody, pochodzącej z wód opadowych. W trosce o poprawę jakości powietrza projektanci zastosowali też antysmogowe płyty chodnikowe.

Z myślą o osobach niepełnosprawnych

Współczesne budynki użyteczności publicznej muszą być projektowane tak, aby każdy mógł swobodnie z nich korzystać. Z tego względu projektanci nie zapomnieli również o dostępności i komforcie użytkowania dworca przez osoby z niepełnosprawnościami i seniorów. W toaletach zostały więc zamontowane markowe produkty firmy Geberit – wśród nich nie tylko ceramika, ale też rozwiązania specjalnie opracowane z myślą o osobach z niepełnosprawnościami. Uchwyty i poręcze, stelaże podtynkowe o wzmocnionej konstrukcji, umywalki o niewielkiej głębokości i odpowiednim profilu czy wydłużone miski ustępowe złożyły się na wyposażenie funkcjonalnych i ekonomicznych łazienek bez barier.

Nagrody za ekologię i zrównoważoną architekturę

Potwierdzeniem architektonicznych i ekologicznych wartości lubelskiego dworca są liczne nagrody. Wśród nich na uwagę zasługują choćby wyróżnienie w kategorii „Najlepszy projekt ekologiczny”, które otrzymał projekt pracowni Tremend w 2022 roku w konkursie „PLGBC Green Building Award”, oraz prestiżowa nagroda „Real Estate Impactor” w kategorii „Innowacyjne podejście do projektowania przestrzeni” w konkursie organizowanym przez dziennik „Rzeczpospolita”. Z kolei w 2024 roku obiekt zaprojektowany przez projektantów z pracowni Tremend zyskał uznanie jurorów „Property Design Awards”, otrzymując nagrodę w kategorii „Bryła – obiekty publiczne”.

Nowy dworzec w Lublinie stał się nie tylko centrum komunikacyjnym miasta, ale również zyskał status jego architektonicznej wizytówki, będąc przykładem nowoczesnej, przyjaznej mieszkańcom i ekologicznej infrastruktury.